Καρκίνος μαστού και πνεύμονα: Η γρίπη και η COVID-19 προκαλούν μεταστάσεις, λέει μελέτη

Σε μελέτη που δημοσιεύεται στο περιοδικό Nature αναφέρεται ότι οι ιογενείς λοιμώξεις, όπως η γρίπη και ο Covid-19, μπορούν να «ξυπνήσουν» αδρανή καρκινικά κύτταρα που είχαν παραμείνει στον οργανισμό μετά από θεραπεία, αυξάνοντας έτσι την πιθανότητα μεταστάσεων. Σύμφωνα με τους ερευνητές η φλεγμονή που προκαλούν αυτές οι λοιμώξεις μπορεί να ενεργοποιήσει αδρανή καρκινικά κύτταρα ιδιαίτερα σε γυναίκες που έχουν περάσει από καρκίνο του μαστού και του πνεύμονα και βρίσκονται σε ύφεση.

Πώς επηρεάζουν οι ιοί τα καρκινικά κύτταρα σε ύφεση

Παρόλο που οι σύγχρονες θεραπείες μπορούν να εξαλείψουν τους καρκίνους, στις περισσότερες περιπτώσεις παραμένουν στον οργανισμό καρκινικά κύτταρα που βρίσκονται σε κατάσταση αδράνειας. Αυτά τα κύτταρα, συχνά μη ανιχνεύσιμα, μπορεί να επιβιώσουν για χρόνια, χωρίς να προκαλούν προβλήματα. Ωστόσο, αν ενεργοποιηθούν ξανά, μπορεί να οδηγήσουν στην επανεμφάνιση του καρκίνου. Οι επιστήμονες προσπαθούν να κατανοήσουν τι τα πυροδοτεί καταλήγοντας στις αναπνευστικές λοιμώξεις.

Όπως διαβάζουμε στο IFL Science, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν ποντίκια με καρκίνο του μαστού που είχαν αδρανή μεταστατικά κύτταρα στους πνεύμονες. Όταν τα ποντίκια εκτέθηκαν στον ιό της γρίπης ή στον SARS-CoV-2, παρότι ανάρρωσαν από τη λοίμωξη, εντός δύο εβδομάδων παρουσιάστηκαν νέες καρκινικές αλλοιώσεις στους πνεύμονες. Το γεγονός αυτό υποδηλώνει ότι η φλεγμονώδης αντίδραση μπορεί να ενεργοποιήσει ξανά τα αδρανή κύτταρα και να οδηγήσει σε νέα μετάσταση.

Τι δείχνουν τα δεδομένα από Βρετανία και ΗΠΑ

Οι επιστήμονες διεύρυναν την έρευνά τους και σε ανθρώπους, χρησιμοποιώντας στοιχεία από δύο μεγάλες βάσεις δεδομένων. Στην πρώτη, που βασίστηκε στη UK Biobank, διαπιστώθηκε ότι ο κίνδυνος θανάτου από καρκίνο σχεδόν διπλασιάστηκε για άτομα που είχαν νοσήσει από COVID-19 τουλάχιστον πέντε χρόνια μετά την αρχική διάγνωση του καρκίνου, υποδηλώνοντας ότι βρίσκεται σε ύφεση. Η πιο έντονη αύξηση του κινδύνου παρατηρήθηκε κατά τον πρώτο χρόνο μετά τη λοίμωξη.

Η δεύτερη ανάλυση επικεντρώθηκε αποκλειστικά σε επιζώντες από καρκίνο του μαστού. Τα στοιχεία έδειξαν ότι όσοι προσβλήθηκαν από COVID-19 κατά τη διάρκεια της περιόδου παρακολούθησης είχαν σχεδόν 50% περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν μεταστάσεις στους πνεύμονες. Αν και οι μελέτες δεν αποδεικνύουν αιτιώδη σχέση, προσφέρουν ισχυρές ενδείξεις για έναν επικίνδυνο μηχανισμό επανενεργοποίησης του καρκίνου.

Η βιολογική εξήγηση που δίνεται γι’ αυτό το φαινόμενο είναι πως πιθανότατα σχετίζεται με την ιντερλευκίνη-6 (IL-6). Η εν λόγω πρωτεΐνη του ανοσοποιητικού συστήματος, σε κανονικές συνθήκες, συμβάλλει στην άμυνα του οργανισμού απέναντι σε λοιμώξεις. Ωστόσο, η υπερβολική της παραγωγή μπορεί να ευνοήσει τον πολλαπλασιασμό των καρκινικών κυττάρων και την ανάπτυξη όγκων. Αυτό υποδεικνύει ότι η IL-6 ίσως αποτελέσει στο μέλλον στόχο περισσότερων ερευνών για την πρόληψη αυτών των μεταστάσεων.

Μια ακόμα παράμετρος που προκαλεί ενδιαφέρον είναι ο πιθανός ρόλος των εμβολίων. Οι ερευνητές τονίζουν πως οι καρκινοπαθείς θα πρέπει να λαμβάνουν μέτρα προστασίας, όπως ο εμβολιασμός για τη γρίπη και τον COVID-19, καθώς μειώνει τη σοβαρότητα της φλεγμονής που πυροδοτεί η λοίμωξη.

Οι επιστήμονες ήδη εξετάζουν εάν θα πρέπει να παρακολουθούνται πιο στενά οι ασθενείς σε ύφεση κατά τη διάρκεια της εποχής των ιώσεων, ώστε τυχόν ενεργοποίηση αδρανών καρκινικών κυττάρων να εντοπίζεται σε αρχικό στάδιο. Γενικά, η εποχική κυκλοφορία ιών απαιτεί πλέον πιο συστηματική μελέτη και κατανόηση των μακροπρόθεσμων επιπτώσεων.